Παυλίδης Σάββας

#2011#

Φωτογραφίες & Video

Ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα μνημεία που δίνουν το στίγμα της Ελλάδας και την περίοπτη θέση που κατείχε ανέκαθεν η χώρα μας στην παγκόσμια ναυτική ιστορία αργοσβήνει, παραδομένο στη φθορά του χρόνου και την εγκατάλειψη.

Το Eλληνικό Φαρικό δίκτυο αριθμεί σήμερα 120 παραδοσιακούς φάρους μέσης ηλικίας περίπου 2 αιώνων. Μόνον οι 20 βρίσκονται σε καλή κατάσταση ενώ μέτρια χαρακτηρίζεται η κατάσταση άλλων 30. Στους υπόλοιπους τα σημάδια φθοράς είναι ορατά και δια γυμνού οφθαλμού.

Το 1998 η Υπηρεσία Φάρων του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) , στην οποία ανήκει η ευθύνη για την διαχείριση του δικτύου, εκπόνησε ένα συνολικό πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης όλων των κτισμάτων και προώθησε το σχέδιο αυτό προς ένταξη στο Β΄ Κοινοτικό πλαίσιο στήριξης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και οι Εφορείες Νεωτέρων Μνημείων ανέλαβαν να αξιολογήσουν έναν προς έναν όλους τους φάρους. Στο διάστημα αυτό επισκέφθηκαν 20, τους οποίους και έκριναν ως νεώτερα μνημεία τα οποία πρέπει να διατηρηθούν. Ωστόσο το σχέδιο δεν χρηματοδοτήθηκε και η αποκατάσταση έμεινε στα χαρτιά.

Με τα χρήματα αυτά οι υπηρεσίες του ΓΕΝ μπορούν να επισκευάσουν περίπου 40 φάρους και μάλιστα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα γιατί διαθέτουν γνώση, ειδικευμένους μηχανικούς και αρχιτέκτονες.

Οι πρώτοι φάροι σε όλον τον κόσμο έκαναν την εμφάνιση τους περίπου 2000 χρόνια πριν...

Ηταν: o Κολοσσός της Ρόδου στην Ελλάδα και ο Φάρος της Αλεξάνδρειας , στην Αίγυπτο.

Οι καταστροφές

Οι μεγαλύτερες καταστροφές στο Eλληνικό Φαρικό δίκτυο προκλήθηκαν κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα κατά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα.

ΠΕΤΡΙΝΟΙ ΦΑΡΟΙ (δείτε το video)

O παλιός φάρος στην Πάτρα

Η πρώτη προσπάθεια ανασυγκρότησης του δικτύου άρχισε το 1945 και συνεχίστηκε έως τα μέσα της δεκαετίας του ΄50. Περίπου 80 φάροι ανακατασκευάστηκαν. Οι υπόλοιποι αφέθηκαν στην τύχη τους.

Οι φωτοσημαντήρες επισκίασαν την χρησιμότητα των φάρων. Πολύ φθηνότεροι, ευκολότεροι στην τοποθέτηση και την συντήρηση αναπτύχθηκαν σε ευρεία κλίμακα, σε όλους τους σημαντικούς θαλάσσιους διαύλους και σήμερα ανέρχονται σε 1.188 .

Φωτογραφική Συλλογή

Περισσότερες από 1000 φωτογραφίες (!) με Ελληνικούς Φάρους

Ελληνικές τηλεκάρτες & γραμματόσημα με φάρους

Πίνακας Παραδοσιακών Ελληνικών Φάρων

Οι φάροι στη λογοτεχνία

Φαρόπλοια

Φάροι & Ραδιοερασιτεχνισμός

Γήσης Παπαγεωργίου - Συνέντευξη

Στυλιανός Λυκούδης

Νικόλαος Φιλοσοφόφ

Η Ιστορία της Ελληνικής Ναυσιπλοίας

Βιβλία για τους Ελληνικούς φάρους

Γενικές πληροφορίες για τους φάρους

Το πρόβλημα της συντήρησης του φαρικού δικτύου απασχολεί όλες τις χώρες και από το 1996 έχουν συγκροτηθεί και λειτουργούν 3 ομάδες εργασίας οι οποίες ασχολούνται με την καταγραφή των φάρων και την περιγραφή της κατάστασή τους, την επεξεργασία κοινών πρωτοβουλιών για την διάσωση τους και τέλος με τις δυνατότητες αξιοποίησης τους. Η ιδέα που κατακτά έδαφος στις περισσότερες χώρες είναι να μετατραπούν οι φάροι σε μουσεία. Ως εναλλακτική λύση εξετάστηκε από την Διεύθυνση Μελετών της Υπηρεσίας Φάρων η αυτοχρηματοδότησης των έργων συντήρησης και επισκευής από τα φαρικά τέλη που προβλέπονται από τον νόμο. Τα ετήσια έσοδα από το τέλος αυτό ανέρχονται σε 1 δισεκατομμύριο δραχμές (περίπου 3 εκατομμύρια ΕΥΡΟ) και αποδίδονται στο Υπουργείο Οικονομικών. Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας εξετάζει το ζήτημα τόσο της αναπροσαρμογής των τελών όσο και της απόδοσης τους στην Υπηρεσία Φάρων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του Eλληνικού φαρικού δικτύου.

Παράλληλα με το πιλοτικό πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση του δικτύου η Υπηρεσία Φάρων προχώρησε στην εκπόνηση ενός φιλόδοξου σχεδίου με στόχο την προσέγγιση του δικτύου από τον κόσμο. Το 2000 για πρώτη φορά πέρασαν μέρος των διακοπών τους σε φάρους περίπου 50 στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού. Οι παρατηρήσεις τους κατεγράφησαν προκειμένου να προσαρμοστεί αυτό το σχέδιο στα μέτρα των πολιτών που επιθυμούν να επισκεφθούν και να μείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα στις οικίες των φαροφυλάκων. Επίσης από πέρυσι μέχρι σήμερα οργανώθηκαν 3 εκδρομές προσκόπων και κρίνοντας τα αποτελέσματα ως ιδιαίτερα θετικά του χρόνου αυτή η δραστηριότητα θα αποκτήσει συστηματικότερο χαρακτήρα.

Τέλος στο νησί Ίος με πρωτοβουλία των Τοπικών Αρχών ο φάρος αναπαλαιώθηκε και είναι ανοικτός για το κοινό. Παρόμοια πρωτοβουλία εκδηλώθηκε πρόσφατα και από τον Δήμο Γυθείου για τον φάρο Κρανέας ο οποίος σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού θα επισκευαστεί και θα στεγάσει το Ναυτικό Μουσείο της Μάνης.

Ευρωπαϊκή συνεργασία

Στο πλαίσιο του Προγράμματος «EC-PHAROS - An Holistic strategy for the Preservation, Restoration and Integration in the life of modern societies of Old European Masonry Lighthouses» (2004-2007), που συντονίζεται από το Εργαστήριο Δομικών Υλικών του ΑΠΘ, συγκεντρώθηκε πολύτιμο υλικό από την έρευνα σχετικά με τους φάρους, το ρόλο που έπαιξαν στη ναυσιπλοΐα, τα προβλήματα που παρουσιάζουν τώρα και τη δυνατή αξιοποίησή τους ως μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς στο μέλλον.

Το πρόγραμμα υποστηρίζουν η Υπηρεσία Φάρων-Πολεμικό Ναυτικό, η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας-ΥΠΠΟ και ο δήμος Ν. Μηχανιώνας. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν ακόμη τέσσερις ευρωπαίοι εταίροι από τη Νορβηγία, τη Βρετανία, την Ιταλία και την Κύπρο. Κάθε εταίρος ανέλαβε ως case study τη μελέτη ανάλυσης, αποκατάστασης και ανάδειξης ενός πέτρινου φάρου: Φάρος Utsira (Νορβηγία), Happisburg (Βρετανία), Cervia & Rimini (Ιταλία), Φάρος Πάφου (Κύπρος) ενώ το ΑΠΘ έχει αναλάβει το Φάρο του Μεγάλου Εμβόλου στο Αγγελοχώρι.

Καταληκτική δραστηριότητα του προγράμματος αποτέλεσε η οργάνωση έκθεσης με αντικείμενο τους φάρους του ελλαδικού και ευρωπαϊκού χώρου, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, τον Οκτώβριο του 2007, με στόχο την ανάδειξη του πέτρινου φάρου ως ιστορικού, τοπιογραφικού, αρχιτεκτονικού και πολιτισμικού χωρόσημου, ως συμβόλου ρομαντισμού που εμπνέει το μοναχικό επισκέπτη.

Ανακαίνιση & αποκατάσταση φάρων της Ελλάδας

Η αφοσίωση του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πολιτισμό και στη Ναυτιλία οδηγεί εδώ και χρόνια σε μία αντιμετώπιση της πολιτιστικής και ναυτιλιακής μας κληρονομιάς ως ζωντανού οργανισμού, του οποίου η συντήρηση συμβάλλει στη σύγχρονη εξέλιξή μας και αποτελεί σημαντικό σκοπό του Ιδρύματος.

Για το λόγο αυτό, τον Απρίλιο του 2008, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος αποφάσισε την πλήρη ανακαίνιση και αποκατάσταση του Φάρου του Ακρωτηρίου Ταινάρου. Επρόκειτο για το πρώτο βήμα ενός ευρύτερου σχεδίου για την ανάδειξη των πέτρινων φάρων της Ελλάδας. Η αποκατάσταση και η επαναφορά ενός σπουδαίου μνημείου της ευρύτερης πολιτισμικής μας παράδοσης είναι έργο που αποτελεί σταθμό στη συμβολή του Ιδρύματος στον Πολιτισμό και στη Ναυτιλία.

Το 2008 το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη αποφάσισε τη χρηματοδότηση της νέας αποκατάστασης. Μετά από συνεννοήσεις με τα Υπουργεία Εμπορικής Ναυτιλίας και Εθνικής Άμυνας, το Πολεμικό Ναυτικό και την Υπηρεσία Φάρων, συζητήθηκαν οι λεπτομέρειες, ο τρόπος επισκευής και χρηματοδότησης, η επιλογή του αρχιτέκτονα και των συνεργείων και καθορίστηκε το πρόγραμμα των επόμενων ενεργειών. Μετά από τη μετάβαση του αρχιτέκτονα Δημήτρη Ευταξιόπουλου στο Φάρο του Ταινάρου, της πρώτης δηλαδή τοποθεσίας στο σχέδιο αποκατάστασης, ακολούθησαν αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Φάρων, δημιουργία πλήρους σειράς σχεδίων εκτέλεσης. Η τελική μελέτη εγκρίθηκε από το Ίδρυμα καθώς και από την Υπηρεσία Φάρων, ενώ δόθηκε και έγκριση από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Πάτρας με την τεχνική υποστήριξη της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

..

Ο φάρος του Ταινάρου μετά της αποκατάσταση

Ο ιστορικός πετρόκτιστος Φάρος του Μαλέα δεσπόζει στο νοτιότερο άκρο της Πελοποννήσου, στο ομώνυμο ακρωτήριο, από το 1883. Το όνομά του είναι στενά συνυφασμένο με τον κίνδυνο, καθώς ο διάπλους του Μαλέα αποτελούσε ανέκαθεν εφιάλτη για τους ναυτικούς. Οι εργασίες στον Φάρο του Μαλέα άρχισαν στις 23 Μαΐου 2009, ύστερα από δύο ανεπιτυχείς προσπάθειες των συνεργείων να προσεγγίσουν τον Φάρο λόγω θαλασσοταραχής. Στους επόμενους 6 μήνες τα συνεργεία εργάσθηκαν υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα και την αμέριστη συμπαράσταση και βοήθεια της τοπικής κοινωνίας. Οι συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες και δυσμενείς, με συνεχείς διακοπές των εργασιών λόγω θαλασσοταραχών, οι οποίες εμπόδιζαν τον ανεφοδιασμό υλικών και τροφίμων. Ιδιαίτερες δυσκολίες αντιμετώπισαν τα συνεργεία, καθώς ένα μήνα πριν την ολοκλήρωση του έργου και πάλι θαλασσοταραχή κατέστρεψε την εξέδρα. Η πλήρης αναπαλαίωση του Φάρου Μαλέα ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2009 και ο Φάρος παραδόθηκε στην αρμόδια υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού.

Ήδη προγραμματίζονται και άλλες ενέργειες για την ανάδειξη των πέτρινων Φάρων της Ελλάδας ως αρχείων της μακρόχρονης ιστορικής μας παράδοσης:

α) Η αναγνώριση ως Διατηρητέων Μνημείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από το Υπουργείο Πολιτισμού και Ευρωπαïκούς φορείς όσο περισσοτέρων πετρόκτιστων Φάρων της Ελλάδας.

β) Η δημιουργία στο Ίδρυμα ενός κέντρου μελέτης, έρευνας και συγκέντρωσης στοιχείων σχετικά με τους πετρόκτιστους Φάρους της Ελλάδας ώστε να δημιουργηθεί ένα κέντρο συλλογής και επεξεργασίας εντύπου και ηλεκτρονικού υλικού για τους Ελληνικούς Φάρους.

Φωτογραφίες & Video

Τελευταία ενημέρωση στις

26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012

Σας άρεσε η σελίδα αυτή και θέλετε να βάλετε ένα button ή banner στην σελίδα σας? Πατήστε εδώ!

Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΟΥ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΑΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ....
ΤΟΥΣ ΕΥΧΟΜΑΙ Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΦΑΡΟΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ ...