ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ

ΦΑΡΟΣ ΔΟΚΟΥ

Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1923. Το ύψος του πύργου του ειναι 9 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 23 μέτρα.

Νήσος Δοκός, Ύδρα

Ο Δοκός είναι ένα μικρό νησάκι του Αργοσαρωνικού, ανάμεσα στην Ύδρα και την απέναντι ακτή της Ερμιόνης και κοντά στις Σπέτσες.

Το έδαφος του μικρού νησιού βραχώδες και σχετικά ορεινό, με μεγαλύτερο υψόμετρο 308 μέτρα. Είναι άγονο και με ελάχιστες πηγές πόσιμου νερού. Σήμερα κατοικείται από σχεδόν 50 μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την αλιεία και δέχεται κάθε χρόνο πολλούς επισκέπτες, κυρίως φυσιολάτρες που κάνουν ελεύθερο κάμπινγκ στις βόρειες ακτές της, ή επισκέπτονται την Ιερά Μονής της Αγίας Ευπραξίας (γυναικεία μονή).

Σύμφωνα με τα ευρήματα των αρχαιολογικών ερευνών το νησί κατοικήθηκε τουλάχιστον από τα τέλη της 5ης π.Χ. χιλιετίας (Νεότερη Νεολιθική περίοδος), αλλά γνώρισε μέρες ακμής κατά την Πρωτοελλαδική Εποχή (3η π.Χ. χιλιετία), λόγω της γοργής ανάπτυξης της ναυσιπλοΐας.

Κατά τους Μυκηναϊκούς Χρόνους αναπτύχθηκαν οι οικισμοί στις θέσεις Λέδεζα και Κομμένη Μύτη. Κατά τους αρχαίους ιστορικούς χρόνους ονομαζόταν Απεροπία. Σε όλη την διάρκεια της ιστορίας του το νησί αποτελούσε σημείο στρατηγικής σημασίας, γεγονός που βεβαιώνουν τα ερείπια του μεγάλου Βυζαντινού κάστρου που χρησιμοποιήθηκε με πολλές επεκτάσεις και από τους Ενετούς. Η στρατηγική του θέση επέτρεπε σε όποιον το εξουσίαζε να ελέγχει τις θαλάσσιες συγκοινωνίες προς τον Αργολικό Κόλπο και την Ανατολική Λακωνία. Επίσης, κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ο πολεμικός στόλος της Ύδρας χρησιμοποίησε το νησάκι ως ασφαλές χειμερινό αγκυροβόλιο. Την δεκαετία του 1970 βεβαιώθηκε στην θαλάσσια περιοχή του Δοκού το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο που οι ερευνητές το τοποθετούν κατά το δεύτερο μισό της τρίτης χιλιετίας π.Χ.

Ναυάγιο της Δοκού

Το καλοκαίρι του 1975 εντοπίστηκε από τον Peter Throckmorton , ένα ερευνητή των βυθών, μεγάλος αριθμός συγκεντρωμένης κεραμεικής σε βάθος 20 περίπου μέτρων στο βυθό της νήσου Δοκός.

Μετά από λίγο καιρό ο Throckmorton γύρισε στο Δοκό συνοδευόμενος από τον αρχαιολόγο Γιώργο Παπαθανασόπουλο με τον οποίο χρονολόγησαν την κεραμεική στην Πρωτοελλαδική εποχή και διατύπωσαν την υπόθεση ότι ενδεχομένως επρόκειτο για ναυάγιο του 2200 π.Χ. περίπου. Κατόπιν, σε δύο διερευνητικές αποστολές (1975 και 1977) τα ευρήματα χρονολογήθηκαν με μεγαλύτερη ακρίβεια στην Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο (2700-2200/2100 π.Χ.) και οριοθετήθηκε η έκτασή του ναυαγίου στο βυθό περίπου σε βάθη 15 έως 30 μέτρων. Τότε διαπιστώθηκε ότι σίγουρα ήταν το αρχαιότερο ναυάγιο στον κόσμο.

Η συστηματική ανασκαφή του ναυαγίου άρχισε το καλοκαίρι του 1989 από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών και υπό την επίβλεψη του αρχαιολόγου Γιώργου Παπαθανασόπουλου. Οι υποβρύχιες ανασκαφές, δυο μήνες κάθε καλοκαίρι, τελείωσαν το 1992. Έκτοτε η συντήρηση των ευρημάτων πραγματοποιείται από συντηρητές σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Μουσείο Σπετσών.

Το κεραμικό φορτίο του ναυαγίου που ανελκύστηκε από το βυθό αποτελούσε το φορτίο ενός εμπορικού πλοίου που προοριζόταν για διανομή στον τόπο παράδοσής του. Η κεραμεική που βρέθηκε στο βυθισμένο πλοίο μας φανερώνει το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο της τεχνολογίας της εποχής και περιλαμβάνει πολλά αγγεία και σκεύη καθημερινής χρήσης σε μεγάλη ποικιλία σχημάτων και μεγεθών που ταυτίζονται με τα ήδη ευρεθέντα παρόμοια στις ανασκαφές στα μεγάλα παραλιακά Πρωτοελλαδικά κέντρα της Λέρνας και της Τίρυνθας, όπως επίσης και στους μικρότερους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής της Αργολίδας. Η υποβρύχια αυτή αρχαιολογική έρευνα στο Δοκό από το 1989 έως το 1992 θεωρείται η πρώτη συστηματική υποβρύχια έρευνα αρχαίου ναυαγίου στην Ελλάδα και επιτεύχθηκε με τη χρήση των πλέον σύγχρονων για εκείνη την εποχή τεχνολογικών μεθόδων και επιστημονικών οργάνων. Το ενάλιο αυτό εύρημα αποτελεί μια από τις πιο πολύτιμες μαρτυρίες για την πρώιμη ναυσιπλοΐα που πρόσφερε μεγάλες δυνατότητες στο θαλάσσιο εμπόριο, όπως επίσης και για το επίπεδο της τεχνολογίας της εποχής του Χαλκού και την οικονομία στο Αιγαίο κατά τους ύστερους χρόνους της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Η ύπαρξη του ναυαγίου έρχεται να συμπληρώσει τα πολλά χερσαία ευρήματα του Πρωτοελλαδικού πολιτισμού της ευρύτερης περιοχής και να μας δώσει μια καλύτερη εικόνα για τους Πρωτοελλαδικούς οικισμούς της νότιας ακτής της Αργολίδας και των γειτονικών νησιών, καθώς επίσης και για τις θαλάσσιες οδούς επικοινωνίας και εμπορίου στο Μυρτώο Πέλαγος και τον Σαρωνικό κόλπο. περιοχή ερευνήθηκε από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (1989-1992) και στο νησάκι Δοκός μπροστά στον φάρο βρέθηκε το αρχαιότερο μέχρι στιγμής γνωστό ναυάγιο στο Αιγαίο.

H υποβρύχια ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως δύο λίθινες άγκυρες, μεγάλες ποσότητες κεραμικής και πλήθος λίθινων εργαλείων, σύμφωνα με τα οποία το ναυάγιο χρονολογείται στην ύστερη Πρωτοελλαδική ΙΙ περίοδο (2450/2350-2200/2150). Ίχνη από το ίδιο το πλοίο δε διασώθηκαν.