ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ

ΦΑΡΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΜΒΟΛΟΥ ΑΓΓΕΛΟΧΩΡΙΟΥ

Ο φάρος στο Μεγάλο Έμβολο του Θερμαικού κόλπου κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 10,5 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 32 μέτρα. Βρίσκεται στον Δήμο Θερμαϊκού στην άκρη της Ναυτικής Βάσης του Πολεμικού Ναυτικού στο Αγγελοχώρι Θεσσαλονίκης και συνεργάζεται με τον Ραδιοφάρο που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του Θερμαικού στις εκβολές του Αξιού. Εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13.

Ο φάρος κατασκευάστηκε από τη γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Ηταν φτιαγμένος από συμπαγείς οπτόπλινθους, όπως οι καμινάδες των πρώτων βιομηχανικών κτιρίων της Θεσσαλονίκης. Μπροστά του, στη βραχώδη ακτή, την περίοδο 1883-1885, Γερμανοί τεχνικοί έχτισαν οχυρά, έπειτα από παραγγελία των Οθωμανών. Τότε λειτουργούσε με καύσιμο το πετρέλαιο. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στο ελληνικό φαρικό δίκτυο. Στην περίοδο της Κατοχής οι Γερμανοί τον μετέτρεψαν σε πολυβολείο, λόγω της στρατηγικής του θέσης, στο ύψωμα μπροστά στην είσοδο του Θερμαϊκού κόλπου. Δίπλα του στέκεται ακόμη ένα από τα πέντε πολυβολεία από μπετόν που έφτιαξαν τότε οι Γερμανοί. Αυτό είχε αποτέλεσμα να προκαλέσει τον βομβαρδισμό του από συμμαχικά αεροπλάνα, που λάβωσαν βαριά το μνημείο και σταμάτησαν τη λειτουργία του. Το 1948 όμως, ο φάρος επισκευάστηκε και ξαναλειτούργησε. Αυτή τη φορά είχε για καύσιμο την ασετιλίνη, ενώ πέρασε και στην εποχή του αυτοματισμού. Το 1963 ο φάρος πέρασε στην εποχή του ηλεκτρισμού και το φως του χάραζε τη νύχτα σε απόσταση 17 ναυτικών μιλίων. Ομως η περίοδος λειτουργίας του ήταν σύντομη. Το 1998 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεώτερο μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς.

Εδώ και 30 χρόνια, όμως, το φως του έσβησε και το κοκκινόλευκο μονοπάτι που χάραζε η λάμπα του στη θάλασσα στροβιλίζοντας μέσα στη νύχτα, σταμάτησε να υπάρχει. Ο,τι δεν κατάφερε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος το πέτυχε η λήθη. Το κτίριο εγκαταλείφθηκε, αφέθηκε στο πέρασμα του χρόνου και ρωγμές εμφανίστηκαν στα πλευρά του. Ο κίνδυνος να καταρρεύσει ήταν ορατός. Ομως, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010, ο φάρος του Αγγελοχωρίου, ένας από τους 25 διατηρητέους της χώρας, θα ξαναλειτουργήσει και θα είναι πλέον ένα επισκέψιμο ζωντανό μνημείο. Θα μετατραπεί σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων και θα φιλοξενεί εικαστικές εκθέσεις.

Στις αρχές του 2010 ολοκληρώνεται το πρόγραμμα αναστήλωσης του ιστορικού φάρου, που γίνεται σε συνεργασία με την 4η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, το ΑΠΘ μέσω του προγράμματος «EC-PHAROS» και τον Δήμο Νέας Μηχανιώνας Θεσσαλονίκης. Ο προϋπολογισμός των εργασιών ανέρχεται σε 171.500 ευρώ. «Θα χρειαστούν, όμως, κι άλλα χρήματα για τη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου, ώστε το μνημείο να γίνει επισκέψιμο», λέει ο δήμαρχος Ν. Μηχανιώνας, Γιάννης Μαυρομάτης. Ομως οι Μηχανιώτες είναι αποφασισμένοι να ξαναλειτουργήσουν τον φάρο τους. «Ο φάρος του Αγγελοχωρίου είναι συνδεδεμένος με την ιστορία του τόπου. Δεν θα είναι μόνο ένα επισκέψιμο μνημείο, αλλά ένα ζωντανό μνημείο, γιατί θέλουμε να φιλοξενούμε εκεί εκδηλώσεις, εικαστικές εκθέσεις και δράσεις, που θα ξαναφέρουν σε επαφή το μνημείο με την καθημερινή μας ζωή», προσθέτει ο Γ. Μαυρομάτης.

Με τη λειτουργία του, οι επισκέπτες θα μπορούν να επισκεφτούν και τις διπλανές αλυκές, που φτιάχτηκαν λίγο πριν το 1900, αλλά και το γειτονικό υδροβιότοπο, έκτασης 2.500 στρεμμάτων, μια λιμνοθάλασσα που φιλοξενεί φλαμίγκο, κορμοράνους, ερωδιούς και μαυροκέφαλους γλάρους.